Tác giả: Trương Mộng Diện
Dịch COVID-19 đã tác động, ảnh hưởng nặng nề đến ngành Giáo dục. Giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh gặp rất nhiều khó khăn cả về đời sống và trong hoạt động học tập, nhất là việc học trực tuyến trong thời gian dài ảnh hưởng không nhỏ đến việc bảo đảm chương trình, phương pháp, kế hoạch tổ chức dạy và học, hoạt động của trường, lớp và đến sự phát triển của trẻ em, học sinh.
Trước diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 trên địa bàn tỉnh, để tăng cường các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 và triển khai công tác chuyên môn trong toàn ngành, Sở GD và ĐT chỉ đạo các cơ sở giáo dục khẩn trương thực hiện nghiêm túc sự chỉ đạo của Trung ương, của Tỉnh, hướng dẫn của Sở Giáo dục và Đào tạo về công tác phòng, chống dịch COVID-19. Cán bộ, giáo viên, nhân viên toàn ngành nâng cao ý thức trách nhiệm cá nhân, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng ở địa phương để nắm chắc tình hình, chủ động xây dựng kế hoạch, kịch bản, giải pháp sẵn sàng ứng phó với tình huống dịch bệnh; kích hoạt hệ thống phòng dịch, trang thiết bị phòng dịch trong nhà trường; tăng cường kiểm tra, đôn đốc thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch trên địa bàn, phạm vi quản lý. Thực hiện nghiêm yêu cầu 5K của Bộ Y tế.
Thực hiện mục tiêu “tạm dừng đến trường, không dừng học”, tại các trường THCS và THPT trong tỉnh, Ban giám hiệu các nhà trường và các thầy cô giáo đã áp dụng linh hoạt các hình thức dạy học, sát cánh cùng học sinh học tập, ôn tập, phấn đấu hoàn thành mục tiêu giáo dục của năm học 2021- 2022 đúng theo chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo.
Tại Trường THPT Phù Cừ, mặc dù tạm dừng đến trường nhưng học sinh của trường vẫn được học tập đầy đủ thông qua hình thức học tập trực tuyến. Đến nay, việc dạy học trực tuyến của trường đã được triển khai khá bài bản, đem lại hiệu quả tích cực. Để triển khai được việc dạy học trực tuyến, nhà trường đã tiến hành rà soát, chuẩn bị thiết bị dạy học SmartROOM. Ban giám hiệu, tổ chuyên môn đã tổ chức tập huấn về phương pháp sử dụng các phần mềm dạy học trực tuyến, Zoom, Teams… cho giáo viên toàn trường. Ngoài ra, nhà trường phối hợp chặt chẽ với phụ huynh để quản lý việc học tập trực tuyến của học sinh. Giáo viên thiết kế các nhiệm vụ học tập và giao cho học sinh chuẩn bị trước. Cuối mỗi giờ học các thầy cô chốt các kiến thức cơ bản để giúp học sinh nắm bắt nội dung chính buổi học và giao nhiệm vụ về nhà; nhận xét, đánh giá giờ học trên sổ ghi đầu bài online. Những tiết học hay, những bài giảng thú vị, hấp dẫn sẽ được phát huy, nhân rộng. Ban giám hiệu, tổ chuyên môn cũng phát hiện những khó khăn và đề xuất các giải pháp khắc phục nhằm hỗ trợ giáo viên vượt qua những thách thức, khó khăn của việc sử dụng công nghệ và khó khăn của việc quản lý học sinh.
STEM là một chương trình giảng dạy dựa trên ý tưởng trang bị cho người học những kiến thức, kĩ năng liên quan đến (các lĩnh vực) khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học - theo cách tiếp cận liên môn (interdisciplinary) và người học có thể áp dụng để giải quyết vấn đề trong cuộc sống hàng ngày. Dạy học STEM đem lại nhiều lợi ích như:
Thứ nhất, giáo dục STEM là phương thức giáo dục tích hợp theo cách tiếp cận liên môn (interdisciplinary) và thông qua thực hành, ứng dụng. Thay vì dạy bốn môn học như các đối tượng tách biệt và rời rạc, STEM kết hợp chúng thành một mô hình học tập gắn kết dựa trên các ứng dụng thực tế. Qua đó, học sinh vừa học được kiến thức khoa học, vừa học được cách vận dụng kiến thức đó vào thực tiễn.
Thứ hai, giáo dục STEM đề cao đến việc hình thành và phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho người học. Trong mỗi bài học theo chủ đề STEM, học sinh được đặt trước một tình huống có vấn đề thực tiễn cần giải quyết liên quan đến các kiến thức khoa học. Để giải quyết vấn đề đó, học sinh phải tìm tòi, nghiên cứu những kiến thức thuộc các môn học có liên quan đến vấn đề (qua sách giáo khoa, học liệu, thiết bị thí nghiệm, thiết bị công nghệ) và sử dụng chúng để giải quyết vấn đề đặt ra.
Thứ ba, giáo dục STEM đề cao một phong cách học tập mới cho người học, đó là phong cách học tập sáng tạo. Đặt người học vào vai trò của một nhà phát minh, người học sẽ phải hiểu thực chất của các kiến thức được trang bị; phải biết cách mở rộng kiến thức; phải biết cách sửa chữa, chế biến lại chúng cho phù hợp với tình huống có vấn đề mà người học đang phải giải quyết.
Nhận thức được vai trò, tầm quan trọng của dạy học STEM trong bối cảnh giáo dục hiện nay, Ban giám hiệu trường THPT Phù Cừ đã khích lệ, động viên để giáo viên trong trường tích cực hưởng ứng, đăng ký các tiết dạy STEM ngay từ đầu năm học. Mặc dù tình hình dịch bệnh vẫn còn diễn ra căng thẳng, phức tạp, việc dạy học trực tuyến khiến việc tổ chức các tiết học STEM còn nhiều khó khăn cho cả giáo viên và học sinh nhưng không vì đó mà các tiết học STEM tại trường THPT Phù Cừ không được diễn ra. Các bộ môn khoa học tự nhiên như: Toán, Lý, Hoá, Sinh, Công Nghệ, …. nhiều tiết học STEM vẫn được tiến hành. Giáo viên chủ động lựa chọn các chủ đề phù hợp, xây dựng kế hoạch dạy học, tổ chức họp, thảo luận để bàn phương án, thống nhất nội dung cho phù hợp với tình hình dạy học mới. Các tiết học được diễn ra tương đối thuận lợi, đem lại hiệu quả rõ rệt và nhận được sự đánh giá cao của ban chuyên môn. Với học sinh, các em rất hào hứng trong các tiết học STEM bởi các em được tiến hành các hoạt động, thí nghiệm để tìm ra sản phẩm ứng dụng kiến thức vào thực tiễn đời sống. Đây là hoạt động hết sức ý nghĩa, nhất là khi các em đã phải ở nhà, học tập qua màn hình điện thoại hay máy tính trong thời gian dài.
Mặc dù các tiết học STEM được tổ chức theo hình thức trực tuyến nhưng vẫn đảm bảo đúng tiến trình của một tiết học STEM thông thường. Học sinh trong lớp được chia nhóm sao cho thuận tiện nhất với việc liên hệ và hỗ trợ nhau ở nhà và phòng chống dịch. Các em học sinh trong nhóm thảo luận thông qua nhóm zalo, facebook,.... Để kết quả nghiên cứu của mình được tường minh, thuyết phục, các em học sinh đã chụp ảnh, quay video và ghi lại nhật ký thực nghiệm của nhóm mình. Sau đó các em trình bày trên powerpoit bản thuyết trình và báo cáo trước lớp. Sản phẩm của các nhóm đều được lưu giữ lại trên phần mềm dạy học trực tuyến Teams để sau đó các nhóm tiếp tục thảo luận, phân tích, đánh giá và góp ý với nhau. Qua đó, các tiết học STEM tại trường THPT đã diễn ra một cách thuận lợi, hiệu qua trong bối cảnh dạy và học trực tuyến hiện nay.
Sau đây là một số hình ảnh trong tiết dạy STEM chủ đề: Sản xuất thuốc trừ sâu thảo mộc thuộc môn Công nghệ của nhà trường:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Các tiết học STEM tại trường THPT Phù Cừ diễn ra trong tình hình dịch covid -19 vẫn diễn biến căng thẳng, học sinh vẫn phải học trực tuyến nhưng các em học sinh đều rất tích cực và hứng thú, khơi gợi được niềm đam mê khoa học, tìm tòi sáng tạo ở học sinh. Hi vọng dịch bệnh sớm qua đi, để giáo viên và học sinh được đến trường, để các tiết học STEM được diễn ra thường xuyên hơn, hiệu quả hơn.
