Khác với quan điểm "tích hợp" ở bậc học dưới, ở bậc THPT, chương trình được xây dựng theo hướng phân hóa và gần với định hướng nghề nghiệp của học sinh. Học sinh được chọn môn theo định hướng nghề nghiệp là một bước tiến của chương trình mới. Chương trình lớp 10 sẽ có 8 môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc gồm Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ, Lịch sử, Giáo dục thể chất, Giáo dục quốc phòng và an ninh, Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp và Nội dung giáo dục của địa phương.

Ngoài 8 môn học bắt buộc, học sinh có thể lựa chọn 4 trong tổng số 9 môn học lựa chọn gồm Địa lý; Giáo dục kinh tế và pháp luật; Vật lý; Hóa học; Sinh học; Công nghệ; Tin học; Âm nhạc; Mĩ thuật. Năm học 2022 - 2023, học sinh lớp 10 bắt đầu học Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Trong quá trình thực hiện dạy học, một số giáo viên nhận thấy, chương trình giáo dục phổ thông 2018 kiến thức không chỉ mới mà còn khó. Có những cái khó nhưng cũng nhiều điểm tích cực mà các giáo viên nhận thấy ở chương trình mới này. Chương trình mới đòi hỏi những thay đổi trong phương pháp tiếp cận, dạy và học, thậm chí đáp ứng thêm tiêu chí hội nhập quốc tế. Khó tránh khỏi những khó khăn, lúng túng thế nhưng vừa dạy vừa học cách làm quen cũng là tinh thần của các giáo viên tại trường THPT Phù Cừ trong hơn 2 tháng qua

Khi dạy chương trình mới, giáo viên sẽ phải có cách tiếp cận mới. Việc xây dựng bài giảng cũng sẽ khác với việc đọc - chép như trước đây. Học sinh cần được tương tác và thực hành nhiều hơn. Dù khó nhưng nhiều giáo viên đang cố gắng thích ứng. Chúng ta sẽ đến với một tiết học môn Sinh học: Bài Tế bào nhân thực do cô giáo Trương Mộng Diện đảm nhiệm. Năm học 2022-2023, Bộ môn Sinh học Trường THPT Phù Cừ lựa chọn bộ sách Cánh diều.

Cô giáo Diện đã lựa chọn dạy học bài này theo định hướng giáo dục STEM. Học sinh trong lớp được chia nhóm, nhận nhiệm vụ từ giáo viên và phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên trong nhóm để hoàn thành dự án. Học sinh sẽ nghiên cứu kiến thức nền, báo cáo và sau đó lên kế hoạch triển khai thực hiện bản vẽ cũng như thiết kế mô hình tế bào thực vật hoặc tế bào động vật. Giáo viên sẽ chốt kiến thức và hướng dẫn, hỗ trợ học sinh trong quá trình các em thực hiện. Sau khi chủ động làm được mô hình tế bào, học sinh sẽ nắm vững kiến thức bài học và phát triển được sự khéo léo, sáng tạo, khả năng giải quyết vấn đề, kỹ năng làm việc nhóm, khuyến khích các cuộc thử nghiệm, tăng tính giải trí,…cho học sinh.  

Để chuẩn bị cho tiết học này, cô Trương Mộng Diện – GV Sinh học Trường mất gấp 3 thời gian so với trước đây. Mệt thì có mệt nhưng bù lại lớp học lúc nào cũng hào hứng, đó cũng là động lực để cô vượt qua khó khăn ban đầu khi dạy chương trình giáo dục phổ thông mới.

Cái gì mới cũng vậy, luôn cần thời gian làm quen. Có điều với thầy cô, đòi hỏi thời gian làm quen phải nhanh hơn. Vì thế, trong các buổi sinh hoạt chuyên môn nào Ban giám hiệu Trường THPT Phù Cừ luôn dành thời gian để các giáo viên dạy lớp 10 trao đổi chuyên môn, các buổi hội thảo chuyên môn trong nhà trường cũng xoay quanh nội dung chương trình lớp 10 mới.

Tính đến thời điểm này, việc dạy và học chương trình giáo dục phổ thông mới tại trường THPT Phù Cừ đã dần ổn định.

Hơn 2 tháng thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới, rất khó để đánh giá hay - dở tốt - xấu. Bởi thành công của chương trình phụ thuộc vào tính chủ động, tinh thần sẵn sàng của giáo viên lẫn nhà trường. Nhưng một điều không thể phụ nhận đó là niềm vui trên khuôn mặt các em học sinh - những người thụ hưởng trực tiếp sự đổi mới này. Đó cũng là đích đến và là bảng đo lường tính hiệu quả của đổi mới trong giáo dục.

Tác giả: Trương Mộng Diện