Thực hiện Kế hoạch số 878/KH-SGDĐT của Sở GD&ĐT Hưng Yên và Kế hoạch số 382/KH-THPTPC của nhà trường về khắc phục tình trạng nhầm lẫn khi phát âm và viết chính tả hai phụ âm đầu L – N, sáng thứ hai, ngày 01/12/2025, nhóm giáo viên Ngữ văn thuộc tổ Văn – Thể của Trường THPT Phù Cừ đã triển khai hoạt động ngoại khóa với chủ đề: “Nói chuẩn – viết đúng L và N” dành cho học sinh toàn trường.

Chương trình nhằm góp phần xây dựng môi trường giao tiếp chuẩn mực, bồi dưỡng kỹ năng sử dụng tiếng Việt đúng – đẹp, đồng thời nâng cao ý thức rèn luyện phát âm chuẩn cho học sinh. Đây là hoạt động cụ thể hóa mục tiêu của ngành giáo dục tỉnh Hưng Yên: đến năm 2026 có 80% giáo viên và 50% học sinh khắc phục lỗi phát âm L/N; đến năm 2030 hướng tới 100% giáo viên và 80% học sinh thực hiện chuẩn hoá phát âm.

Mở đầu chương trình, cô Phạm Thị Thiện – đại diện nhóm Ngữ văn đã nêu rõ thực trạng nhầm lẫn L/N thông qua kết quả khảo sát 365 học sinh ở 9 lớp thuộc 3 bảng khác nhau của nhà trường. Số liệu cho thấy 72% học sinh thừa nhận từng nhầm hoặc thỉnh thoảng nhầm và ngay cả nhóm cho rằng “chưa bao giờ sai” vẫn mắc lỗi trong phiếu khảo sát. Thực trạng này xuất phát từ môi trường giao tiếp địa phương, chưa nắm vững đặc điểm ngữ âm tiếng Việt và thói quen hình thành từ nhỏ.

Từ đó, cô Phạm Thiện đã phân tích những hậu quả của việc phát âm sai L/N đối với cá nhân như: giảm hiệu quả giao tiếp, gây hiểu nhầm trong sinh hoạt hàng ngày, gây tâm lý tự ti, ngại nói trước đám đông, ảnh hưởng đến kết quả học tập cũng như hạn chế nhiều cơ hội cho các em trong tương lai. Cô nhấn mạnh: Sử dụng tiếng Việt đúng và đẹp không chỉ là yêu cầu học thuật mà còn là trách nhiệm giữ gìn “thứ của cải vô cùng quý báu của dân tộc”.

Tiếp nối chương trình, cô Phạm Thủy đã truyền cảm hứng cho học sinh qua câu chuyện hành trình vượt qua tật ngọng của chính mình từ thời sinh viên. Từ cảm giác tự ti đến quyết tâm rèn luyện để nói chuẩn. Câu chuyện của cô đã khơi dậy động lực mạnh mẽ cho các em.Cô đã hướng dẫn cụ thể cách phân biệt phụ âm L và N thông qua:

Đặc điểm ngữ âm (vị trí lưỡi, luồng hơi, mẹo kiểm tra âm…); Các cấp độ luyện đọc ở cá mức độ từ âm rời, tiếng, từ, ngữ đến câu dài; Các mẹo phân biệt bằng nghĩa, bằng âm tiết, bằng quy tắc cấu tạo từ… Thực hành các cặp từ hay nhầm lẫn như: nên/lên, la/nà, lặn/nặn, lắng/nắng…Cô nhấn mạnh: chỉ khi học sinh tự nhận thức giá trị của việc sửa sai và kiên trì rèn luyện mỗi ngày thì việc nói chuẩn, viết đúng mới đem lại hiệu quả bền vững. Cô cũng nhấn mạnh sửa nhầm lẫn L/ N giúp các em học sinh nâng cao giá trị của bản thân, góp phần khẳng định uy tín của ngành giáo dục!

Sau phần chia sẻ, chương trình trở nên hào hứng với hai hoạt động trải nghiệm: Hoạt động thứ nhất với Trò chơi “Nghe chuẩn – L đứng, N ngồi!”: Dưới sự quan sát của thầy Lê Hồng Phong (giáo viên Ngữ Văn đến từ Phú Thọ) và cô Lê Thị Thanh Thủy (Giáo viên bộ môn Tiếng Anh đến từ Thanh Hóa), 6 em học sinh đại diện cho ba khối đã tham gia thử thách phản xạ với các từ có chứa phụ âm l/n do em Lê Thị Cẩm Tú (lớp 12D1) đọc, các học sinh sẽ thực hiện hành động trong 3 giây. Trò chơi diễn ra đầy kịch tính, thu hút sự cổ vũ sôi nổi của học sinh toàn trường.

Hoạt động thứ 2 là Thử thách đọc “Chuẩn L/N – Đẹp Tiếng Việt”

Các em học sinh thực hành đọc 10 câu được lựa chọn kỹ lưỡng, giúp rèn khả năng phát âm chuẩn, rõ ràng và tự tin hơn trước đám đông. Không khí trở nên sôi nổi, gần gũi và đầy tính giáo dục. Có những học sinh đọc nhầm lẫn L -> N, hoặc N -> L; có học sinh đọc chuẩn. Cả trường vỡ òa trong những trận cười vì học sinh đọc nhầm lẫn L/N. Qua trò chơi, cô Phạm Thủy nhấn mạnh: các em hãy vượt qua cảm giác tự ti, ngại ngùng khi mình nói chưa chuẩn, hãy mạnh dạn và nỗ lực mỗi ngày, chắc chắn các em sẽ sửa được!

Kết thúc chương trình, hy vọng hoạt động ngoại khóa này sẽ trở thành điểm khởi đầu cho một phong trào rèn luyện ngôn ngữ sâu rộng hơn trong học sinh toàn trường. Việc nói chuẩn – viết đúng L và N sẽ góp phần xây dựng hình ảnh học sinh THPT Phù Cừ tự tin – văn minh – chuẩn mực, sẵn sàng hội nhập trong thời đại số, trong kỉ nguyên vươn mình của đất nước!

Một số hình ảnh của hoạt động ngoại khóa

(Cô Phạm Thiện chia sẻ về thực trạng và hậu quả khi nhầm lẫn L/N)

(Hs chia sẻ về hậu quả khi nhầm lẫn L/N)

(Cô Phạm Thủy hướng dẫn học sinh phát âm L/N)

(HS luyện tập phát âm L/N)

(HS tham gia trò chơi “Nghe chuẩn - L đứng, N ngồi)

Tác giả Phạm Thủy, Phạm Thiện, Ngô Yên